ویژگی های خاص ملکه زنبور عسل

ملکه زنبور عسل یکی از خاص ترین موجودات روی زمین است. این موجود می تواند با قدرت خود یک کلنی را مدیریت کند. نبود ملکه در کندو به معنای تمام شدن جمعیت زنبورها است و به همین علت زنبورها تمام جان و زندگی خود را وقف ملکه می کنند تا کلنی زنده بماند.
آشنایی با ملکه زنبور عسل بدون اطلاعات از ویژگی های این حشره، کاری بی فایده است. بهتر است حتما در مورد وظایف و ویژگی های خاص زنبور ملکه اطلاعات داشته باشید تا بتوانید این نوع زنبور عسل را بیشتر شناسایی کنید. اطلاعات بیشتر در مورد زنبور ملکه به ویژه برای زنبورداران ضروری بوده و از هر کار دیگری مهم تر است.

وظیفه ملکه در کندو چیست؟
به طور کلی ملکه زنبور عسل دو وظیفه اصلی را در کندو بر عهده دارد. هر کدام از این دو وظیفه که به خوبی انجام نشود، مشکلات کندو چند برابر شده و مشکلات زیادی برای کلنی ایجاد می گردد. این دو وظیفه عبارتند از: تولید مثل و حفظ جامعه!
آشنایی با وظایف ملکه می تواند دیدگاه جامع تری نسبت به این حشره خاص در اختیار شما قرار دهد. در ادامه ان دو وظیفه به صورت خلاصه مورد بررسی قرار گرفته اند.
وظیفه اول ملکه: تولید مثل
وظیفه اولی که برای ملکه در نظر گرفته شده، تولید مثل است. در واقع ملکه تنها زنبور ماده با قابلیت تولید مثل در یک کلنی است. در نتیجه باید تمام تلاش خود را برای تولید مثل به کار گیرد. این تولید مثل می تواند منجر به به دنیا آمدن زنبورهای نر یا زنبورهای ماده شود.
زنبورها نر در واقع لاروهایی هستند که از تخم های غیربارور شده به دنیا می آیند. یک زنبور ملکه باکره می تواند بدون جفت گیری اقدام به تخم گذاری برای به دنیا آوردن زنبور نر کند. در مقابل تخم ها بارورشده منجر به تولید لاروهای ماده یا همان زنبوران کارگر می شوند که اهمیت فوق العاده زیادی برای کندو و کلنی زنبور عسل دارند.
تخم گذاری ملکه بیشتر در بهار و اوایل فصل تابستان انجام می شود. در زمان اوج تخم ریزی زنبور ملکه، تعداد روزانه تخم گذاری به 2000 عدد هم می رسد. گفته می شود ملکه زنبور عسل به صورت میانگین بین 250 تا 500 هزار تخم در سال می گذارد. البته برخی این عدد را تا یک میلیون تخم نیز در برخی نژادها بیان کرده اند.

وظیفه دوم ملکه: حفظ جامعه
زنبور ملکه نوعی ماده تولید می کند که به آن جوهر ملکه یا فرومون گفته می شود. این ماده رمز حفظ کلنی و جامعه زنبورهاست. اگر یک روز ملکه در کلنی وجود نداشته باشد، احتمال اینکه جامعه منظم زنبورها از هم بپاشد وجود دارد. به همین علت دومین وظیفه مهم زنبور ملکه، تولید فرومون و حفظ جامعه به صورت یکپارچه است.
فرومون توسط آرواره پایینی زنبور تولید می شود. این ماده بویی از خود منشعب می کند که باعث می شود زنبورهای مختلف کندو و وجود ملکه را حس کنند. اگر زمانی ملکه از دنیا برود و فرومون تولید نشود، اعضا کلونی سریعا به تکاپو می افتند تا ملکه جدید را جایگزین کنند.

چه زمانی ملکه از کندو خارج می شود؟
یکی از ویژگی های خاص زنبور ملکه، پایبندی عجیب او به کندو است. زنبور ملکه تنها در 3 حالت کندوی خود را ترک می کند. در غیر اینصورت شما همواره ملکه را در کندو مشاهده می کنید. این 3 حالت عبارتند از:

1 -  جفت گیری ملکه که یکبار در طول زندگی او اتفاق می افتد
2 - زمانی که بخواهد کندو جدیدی تشکیل داده ا اصطلاحا کندو بچه بدهد. در این صورت با عده ای از زنبوران کارگر و نر از کندو خارج می شود.
3 - در زمان شدت گرفتن بیماری های مزمن در کندو

آیا ملکه زنبور عسل واقعاً حاکم کندو است؟
هنوز نمی توان به طور قطع در این زمینه صحبت کرد که آیا ملکه زنبور عسل واقعا حاکم کندو است یا خیر. آنچه که مشخص است ملکه به شدت تحت نظر زنبوران کارگر است. زنبوران کارگر اگر تشخیص دهند که ملکه کارایی لازم برای کلنی را ندارد، خیلی زود او را از بین برده و ملکه جوانی را جایگزین او می کنند. علاوه بر این تمامی کارهای کندو توسط زنبوران کارگر انجام می شود و ملکه هیچ دخالتی ندارد.
در واقع ملکه یک مقام تشریفاتی در کندو است که اگرچه حیات او بسیار مهم است اما نیم توان او را حکران کلنی به حساب آورد. با این وجود در صورت از بین رفتن ملکه و نبود جایگزین مناسب، ممکن است کل کلن از بین برود یا زنبورها متفرق شوند.

زنبور ملکه چه زمانی جایگزین می شود؟
دلایل مختلفی وجود دارد که زنبور ملکه جدید جایگزین زنبور فعلی شود. این تشخیص بر عهده زنبوران کارگر است. جالب است بدانید که این وظیفه را تعداد خاصی از زنبوران کارگر انجام می دهند که هنوز مشخص نیست چه ویژگی خاصی دارند.
بطور کلی در 3 حالت زنبور ملکه جایگزین می شود. این سه حالت عبارتند از:

1 - کم بودن فضا به دلیل تخمریزی زیاد
    در برخی شرایط ممکن است به دلیل تخمریزی زیاد و افزایش جمعیت و کوچک بودن کلنی، زنبور ملکه به دستور زنبوران کارگر با تعدادی از زنبوران کندو را ترک کرده و برای رفتن به کندوی دیگر اقدام کنند. در این شرایط گفته می شود کندو بچه داده است. البته این موضع در برخی نژادها به ندرت دیده می شود
2 - کاهش عملکرد ملکه
    از دیگر دلایلی که منجر به جایگزینی ملکه می شود، پیر شدن او و عدم توانایی در تولید مثل و حفظ جامعه است که دو وظیفه اصلی این حشره به شمار می روند. زنبوران کارگر زمانی که متوجه شوند که زنبور ملکه انقدر پیر شده که دیگر توانایی انجام وظایف خود را به درستی ندارد،  زنبور ملکه جدید را به کندو وارد می کنند تا پس از کشته شدن زنبور ملکه قدیمی، جایگزین او شود.
3 -از بین رفتن ناگهانی ملکه
    در برخی موارد ممکن است ملکه به دلایلی بمیرد. در این شرایط زنبوران کارگر چند لارو را انتخاب کرده و با خوراندن ژل رویال به آن ها، مقدمات ایجاد ملکه را فراهم می کنند. سپس این ملکه ها با یکدیگر رقابت کرده تا قوی ترین آنها به جانشینی ملکه قبلی درآید.